Bài viết

Xây dựng và hình thành nếp sống văn hóa Nông thôn mới trên địa bàn

 xã Yên Lạc, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.

    Xây dựng Nông thôn mới là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước được mọi tầng lớp Nhân dân đồng tình hưởng ứng. Có nhiều yếu tố tác động đến sự thành công xây dựng Nông thôn mới, trong đó xây dựng và phát triển văn hóa nông thôn là một nhân tố quan trọng. Văn hóa vừa là mục tiêu, động lực phát triển bền vững, vừa là nhiệm vụ cấp bách trong sự nghiệp cách mạng hiện nay, bởi văn hóa là “nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu Dân giàu, Nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Các làng, CLB tổ chức giao lưu TDTT mừng Đảng, mừng xuân Mậu tuất 2018

Nhằm phát triển văn hóa nông thôn, những năm qua xã Yên Lạc lấy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH) làm nòng cốt, gắn kết đan xen với phong trào xây dựng Nông thôn mới, nhờ vậy đã đưa cuộc vận động xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, có đời sống kinh tế ổn định phát triển, có tinh thần tương thân tương ái, tính tự quản, dân chủ được phát huy, xuất hiện nhiều gia đình làm kinh tế giỏi, gia đình hạnh phúc mẫu mực. Đến nay toàn xã có trên 80% số hộ gia đình văn hóa, 10/10 thôn đạt chuẩn văn hóa Nông thôn mới, được UBND huyện Yên Định Quyết định công nhận “xã đạt chuẩn văn hóa Nông thôn mới” giai đoạn 2016 – 2019 tại Quyết định số 55/QĐ-UBND 12/2016. Việc xây dựng duy trì và phát huy hiệu quả xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, Xã văn hóa ngày càng đi vào chiều sâu, chất lượng, ý thức chấp hành kỷ cương, pháp luật, quy ước khu dân cư của người dân được nâng cao. Thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, quyền và nghĩa vụ công dân, tích cực đóng góp vào các công trình phúc lợi công cộng của địa phương. Xây dựng cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp. Các tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, các hủ tục lạc hậu, sản phẩm văn hóa độc hại được loại dần khỏi đời sống cộng đồng nông thôn. Tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội được đảm bảo, kịp thời hòa giải những bất hòa trong cộng đồng, làm tốt công tác phòng chống tội phạm, giữ gìn cuộc sống bình yên hạnh phúc cho Nhân dân. Đến nay có 100% thôn đạt chuẩn văn hóa, 25% số hộ gia đình luyện tập thể thao thường xuyên.

Các hoạt động TDTT diễn ra hàng ngày của các CLB nhân dân

Hàng năm, UBND xã tổ chức nhiều hoạt động biểu diễn văn nghệ, thi đấu thể thao, các đợt liên hoan văn nghệ quần chúng. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, cổ động trực quan (pano, băng rôn, cờ các loại). Tổ chức các hội thi sáng tác, dàn dựng nhiều kịch bản, tiểu phẩm sân khấu về đề tài nông nghiệp, nông dân, nông thôn biểu diễn phục vụ cổ vũ toàn dân chung sức chung lòng xây dựng Nông thôn mới. Toàn xã có 01 đội văn nghệ, 04 câu lạc TDTT, 01 CLB thơ  các cơ sở dịch vụ văn hóa này đã góp phần làm cho đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân ngày thêm phong phú. Các hoạt động văn hóa văn nghệ, TDTT phát triển ngày một rộng rãi. Vào các buổi sáng và buổi chiều hàng ngày tại các tụ điểm nhà văn hóa các hoạt động TDTT thu hút được đông đảo nhân dân tham gia.

Các thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở bước đầu được hình thành và phát triển, hiện có 03 sân bóng đá mini, 06 sân bóng chuyền, 01 Trung tâm Văn hóa, 01 điểm Bưu điện văn hóa xã. Việc thực hiện tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hóa - thể thao trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng Nông thôn mới, xã Yên Lạc đã xây dựng hội trường Trung tâm với 300 ghế ngồi, các cơ sở vật chất đảm bảo theo quy định của tiêu chí đề ra 01 sân khấu ngoài trời đạt chuẩn theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Các cơ sở vật chất nhà văn hóa thôn đến nay đang tiếp tục được địa phương xây dựng và hoàn thiện. Theo đề án sáp nhập thôn được UBND tỉnh phê duyệt từ 10 thôn xuống còn 6 thôn để đảm bảo bộ máy hoạt động của các thôn được hoạt động tinh gọn theo cơ chế của Nhà nước đề ra.

    Đối với việc cưới, việc tang bằng những biện pháp việc làm cụ thể, thiết thực và hợp lòng dân nên chỉ sau một thời gian ngắn việc thực hiện nếp sống mới trong việc cưới, việc tang trên địa bàn xã có những chuyển biến tích cực. UBND xã đã xây dựng quy chế hoạt động trong việc tổ chức việc cưới việc tang  văn minh lịch sự, tiết kiệm. và đảm bảo vệ sinh môi trường. Việc tổ chức ăn uống, bày cỗ linh đình như: 100 ngày, rỗ đầu, rỗ hết đã giả, chỉ mời gói gọn trong anh em nội tộc gia đình. 6/6/ thôn đều chấp hành nghiêm quy định về thời gian trong tổ chức đám tang. Hiện tại ở các khu dân cư cơ bản bỏ hẳn các hủ tục như  khóc thuê, khóc mướn, rải tiền, vàng mã dọc đường. Hình thức hỏa táng trong việc tang ngày càng phổ biến. Ở xã Yên Lạc, từ năm 2015 đến nay có 10% số người qua đời được hỏa tang táng góp phần tiết kiệm quỹ đất, giảm chi phí và giữ gìn vệ sinh môi trường. xã đã ban hành quy chế quản lý nghĩa trang và chôn cất người qua đời; 3/3 làng có  nghĩa trang được quy hoạch có nơi hung táng, cát táng riêng, và xây dựng quy chế về việc xây cất mồ mả.

  Việc thực hiện nếp sống văn hóa mới trong việc tang tại xã Yên Lạc thời gian qua bước đầu đã góp phần đưa phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” phát triển theo chiều sâu, tạo môi trường văn hóa lành mạnh trong xây dựng NTM. Nhiều thôn có dòng họ xây dựng mô hình “Dòng họ văn hóa” gắn với các mô hình tự quản, thực hiện các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, khuyến học, khuyến tài, khuyến thiện tại các cơ sở thôn. Hàng năm, toàn xã có 100% các  thôn tổ chức tốt việc biểu dương gia đình văn hóa trong ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo không khí phấn khởi trong nhân dân. Bà con tích cực hiến đất, tiền, công sức, trí tuệ xây dựng đường giao thông nông thôn, công trình văn hóa tâm linh... tạo sự đổi thay cho diện mạo nông thôn.

Trong việc cưới Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” xã, về việc cưới, phần lớn các đám cưới được thực hiện theo đúng quy định về Luật Hôn nhân và gia đình, các đám cưới đều được đăng ký kết hôn, lễ cưới được đơn giản hoá, không rườm rà kéo dài thời gian gây tốn kém; trong đám cưới không mời thuốc lá, một số đám cưới hạn chế khách mời, số lượng phù hợp, không phô trương; nhiều hủ tục lạc hậu đã được xoá bỏ. Tình trạng cán bộ, công chức, viên chức đi dự lễ cưới trong giờ làm việc giảm rõ rệt. Việc tổ chức đưa đón dâu đã chấp hành pháp luật an toàn giao thông và trật tự công cộng. Những hủ tục thách cưới, đón dâu hai lần, tảo hôn... hầu như không xảy ra.

         Điều đáng ghi nhận từ khi thực hiện quy định về nếp sống văn hoá, văn minh trong đám cưới, đám tang, nhiều gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn đã bớt vất vả, vừa tiết kiệm kinh tế lại vừa xây dựng nét đẹp trong đời sống văn hoá. Đặc biệt, các hộ nghèo, hộ gia đìnhcó hoàn cảnh khó khăn về kinh tế. Những hủ tục, thói quen cũ như tảo hôn, mê tín dị đoan, ma chay, cưới hỏi dài ngày đã được giảm đi rõ rệt. Cũng theo Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”, đánh giá năm 2017, toàn xã  có 10 số đám cưới và đều thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới. Ban chỉ đạo đã làm tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân có con em trong độ tuổi khi kết hôn đều tiến hành làm thủ tục ký cam kết thực hiện theo đúng quy định của quy chế đề ra. Không sử dụng đèn lét, không gây mất trật tự an toàn giao thông và làm trái với các thuần phong mỹ tục của dân tộc.

Các hoạt động bảo tồn các di tích lịch sử của làng xã được cấp ủy chính quyền và nhân dân quan tâm phát huy. Từ năm 2010 đến nay 3/3 làng đều có các di tích như: Đình làng, chùa nghè… được các ban làng vận động nhân dân đóng góp xây dựng nâng cấp làm nơi thờ phụng các anh hùng có công với làng xã với tổng số tiền lên đến trên 1 tỷ đồng như: Nghè, Chùa làng Châu thôn đã vận động con em trong làng và nhân dân trong xã xây mới vơi số tiền 200 triệu đồng, Đình làng Hanh Cát với tổng số tiền 300 triệu đồng Từ đó đã tạo bước chuyển biến tích cực trong nhân dân về việc lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của quê hương làng xã trong giai đoạn phát triển nhội nhập của đất nước trong thời kỳ đổi mới.

   Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả bước đầu đạt được vừa nêu trên thì trong quá trình triển khai thực hiện phát triển văn hóa nông thôn vẫn còn một số khó khăn, bất cập như: vẫn còn một ít Nhân dân chưa nhận thức, quan tâm đầy đủ đến vai trò của văn hóa trong phát triển văn hóa nông thôn, xây dựng Nông thôn mới. Việc hoàn thiện hệ thống thiết chế và hoạt động văn hóa, thông tin, thể thao ở nông thôn, góp phần nâng cao dân trí, mức hưởng thụ về văn hóa cho nông dân đạt được còn thấp. Việc thực hiện chính sách khuyến khích xã hội hóa và tạo điều kiện để các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ sở hoạt động văn hóa thể thao còn nhiều bất cập nên việc huy động các nguồn lực thực hiện công tác này còn hạn chế. Song với tinh thần đoàn kết quyết tâm cao Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân trong xã tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được về chương trình xây dựng nông thôn mới. Trong thời gian tiếp theo tiếp tục bám sát vào các chương hành động cùng với Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân huyện Yên Định xây dựng thành công xã kiểu mẫu năm 2021./.

                                                                                                                                                                                   Thực hiện: Đài TT Yên Lạc